خودمختاری در واژه به معنای استقلال و آزادی است[۱] و در عالم سیاست به استقلال محدود یک واحد سیاسی خودمختاری اطلاق می‌گردد.
در دوره‌های استعماری خودمختاری مرحله پیش از استقلال است و در این افراد آن قوم و ملت قادر به اداره امور خویش هستند. در تقسیمات داخلی کشورها بعضی استان‌ها و یا ایالت‌ها به‌دلایل گوناگون مانند شرایط ویژهٔ قومی، نژادی، مذهبی و ... دارای استقلالی متفاوت از سایر استان‌ها و ایالت‌ها هستند این قسمتها فقط در امور مربوط به سیاست خارجی و دفاعی، تابع حکومت مرکزی‌اند.
واژهٔ سیاسی خودمختاری در معنی جدید خود برای اولین توسط جفرسون در اعلامیۀ استقلال آمریكا مطرح شد.
